Księga wieczysta to rejestr publiczny, w którym znajdziemy informację nt. stanu prawnego mieszkania, domu, działki. Dowiemy się z niego, kto jest właścicielem, jak również, czy ciążą na danej nieruchomości zobowiązania w postaci hipoteki, czy służebności. Jeśli chcemy zakupić jakąś nieruchomość, to zdecydowanie powinniśmy zweryfikować wszystkie dane w księdze wieczystej.
Formuła ksiąg wieczystych w naszym kraju jest uregulowana Ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2019 r. poz. 2204). Zawartość ksiąg jest jawna, co oznacza iż każdy może uzyskać do nich dostęp. Taki stan formalny powoduje, że w razie jakichś sporów po przeprowadzaniu transakcji związanej z daną nieruchomością, nie możemy zasłaniać się nieznajomością wpisów widniejących w księdze wieczystej.
W związku z tym, iż w Polsce funkcjonuje system elektronicznych ksiąg wieczystych (EKW), znając jej numer, możemy zapoznać się z jej treścią bezpośrednio w internecie. W tym celu należy skorzystać z wyszukiwarki ksiąg wieczystych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Znajduje się ona pod tym linkiem: Wyszukiwarka ksiąg wieczystych.
Gdzie i jak znaleźć numer księgi wieczystej?
Co w sytuacji, gdy nie znamy numeru księgi? Najszybszą metodą uzyskania go jest poproszenie aktualnego właściciela o jego udostępnienie. Może się jednak zdarzyć, że nie będziemy mieć takiej możliwości. Wówczas nr ten możemy zdobyć (znając adres nieruchomości lub też nr działki, na której jest położona) składając odpowiedni wniosek w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości lub też wniosek o wydanie wyrysu i wypisu z rejestru budynków i gruntów w Wydziale Geodezji i Kartografii Starostwa Powiatowego. Musimy jednak pamiętać, że w tym przypadku uzyskanie nr księgi będzie możliwe, jeśli wskażemy interes prawny w związku, z którym ten nr jest nam niezbędny. Najprościej w tej sytuacji jest podać, iż jesteśmy zainteresowani zakupem danej nieruchomości, jednak przed podjęciem ostatecznej decyzji, chcemy jeszcze zweryfikować informacje zawarte właśnie w księdze wieczystej. Jeśli zależy nam na czasie, możemy także skorzystać z komercyjnych stron, które udostępnią nam nr księgi na podstawie nr działki, przy czym za tą informację będziemy musieli dokonać opłaty.
Jak czytać księgę wieczystą?
Niezależnie od rodzaju nieruchomości księga wieczysta składa się z czterech działów (I-IV).
- Dział I-O (oznaczenie nieruchomości)
Informacje o numerze ewidencyjnym działki, adresie, powierzchni, ilości i rodzaju pomieszczeń, czy też przeznaczeniu lokalu; - Dział I-Sp (spis praw)
Informacje o formie własności i prawach związanych z własnością względem każdego właściciela. - Dział II
Dane właściciela lub współwłaścicieli, użytkownika wieczystego nieruchomości. W przypadku osób fizycznych będą to: imię i nazwisko, imiona rodziców, PESEL. - Dział III
Wpis o ograniczonych prawach, jakimi jest obciążona nieruchomość i wszelkich roszczeniach z tym związanych – jeśli takie zostały ustanowione. Mogą to być np. prawo dożywocia, czy też prawo pierwokupu. - Dział IV
Informacje dotyczące hipoteki, jeśli nieruchomość jest takową obciążona.
Weryfikując zawartość księgi wieczystej warto mieć świadomość, że jest ona dokumentem prezentującym aktualny stan prawny danej nieruchomości.